Şahmeran efsanesi [masal] [English translation]

Şahmeran Mezopotamya topraklarında doğmuş, yıllarca anlatılagelmiş ve kültür mirasında kendine yer edinmiş bir efsanedir.

Farklı bölgelerde farklı anlatımlarla varlığını sürdüren Şahmeran Efsanesi kimi anlatıma göre iyiliğin iyilikle kötülüğün ise kötülükle ve karşılanacağını gösterιrken, kime anlatıma göre de soylu bir aşkın ölüme bedel fedakarlık para gibi olduğundan bahsetmektedir.

Şahmeran'ın o bölgede yaşadığına dair birkaç yerde inanış vardır. Bunlardan bir tanesi Tarsus diğeri mardindir.

Burada insanların evlerinde Şahmeran tabloları asıldır.

Efsaneye göre Şahmeran özüne iyiliği almış yer altında yılanları ile beraber yaşayan ve onlara liderlik eden kimseye zararı dokunmayan bir canlıdır.

Zamanın birinde Cemşap isimli bir genç arkadaşlarının kötülüğü sebebiyle bir kuyunun dibinde ölüme terk edilir.

Kuyunda yalnız kalan ve hiçbir kurtulma umudu olmayan Cemşap için günler kuyunun duvarlarını izlemekle geçer ve bir gün bu gencin gözüne koyunun yan tarafında bir delik takılır, kurtulma umuduna tutunan bu genç bu deliyi genişleterek Şahmeran'ı ve yılanlarını görür. Hayrete düşen Cemşap deliyi büyüterek oradan geçer ve şahmeranla tanışır.

Şahmeran bilge bir kişidir. Dönemin tabiplerinin ve hatta o zamana kadar hiç kimsenin bilmediği sağlık çözümlerini bilir. Cemşabla geçirdikleri zaman da onu çok seven Şahmeran bildiği her şeyi Cemşaba anlatmaya karar verir.

Aradan geçen zamanlar sonunda Cemşaba iyice bağlanmıştır Şahmeran.

Fakat onun bağlılığı bu genç adamı yer altında tutmaya yetmez. Ilerleyen günlerde Şahmeran'ın sözleri biter.

Cemşabın annesine ve ülkesine özlem'i başlar.

Ve bu özlem bu iki sevgiliyi birbirinden ayırmaya yeter.

Ayrılırlarken Şahmeran sevdiğini şu sözlerle uğurlar.

Biliyorum gitmene izin verirsem bana ihanet edeceksin ve yerimi diğer insanlara söyleyeceksin.

Ancak bu topraklarda aşklar ölümünedir.

Seni çok sevdiğimden dolayı üzülmene dayanamıyorum.

Bu sebeple gitmene izin veriyorum.

Ancak bana bir söz vermeni istiyorum.

Ne sebeple olursa olsun başka insanlarla beraber suya girme.

Bu yüce gönüllü güzel kadını sevgiyle kucaklayan Cemşab onu asla ihanet etmeyeceğini söyleyerek mağaradan ayrılır.

Cemşap ülkesini ulaştığı zaman Şahmeran'a verdiği sözü tutar ve kimseye onun varlığından söz etmez.

Bu sırrın yalnızca Cemşapda kalması ne yazık ki uzun sürmez.

Dönemin padişahı hastalanır ve hastalığının çözümü Şahmeran'ın etidir. Bunu bilen dönemin vezeri Şahmeran'ı tanıyan birinin olup olmadığını anlamak için tüm halka sırayla hamama sokar.

Çünkü bilir ki Şahmeran'ı tanıyan ya da yakınında bulunmuş olan birisi varsa yılanların şahının pullarıyla parlayacak ve kendini ele verecektir.

Cemşap ilk zamanlar hamama gitmeyi reddetse de asker zoruyla bütün halkı sırasıyla hamama sokarlar.

Cemşab'ın suya girdiği anda vücudunun bir yılanın ki gibi pullarla kaplı olduğunu görür tüm halk. Zorla alıkonulan Cemşab'a günlerce işkence uygulayan Vezir sonunda Şahmeran'ın yerini öğrenir.

Şahmeran'ın mağarasından çıkararak kralın huzuruna getirir ve Cemçapında yanlarında bulunmasını sağlar.

Cemşab'ın yaşadığı utanç ve kederi gören Şahmeran sevdiğini rahatlatmak için son kez şu sözleri sarf eder.

Ey sevdiğim! Üzülme biliyorum ki sen bana kendin canın için ihanet etmedin ama ben sana dememiş miydim bu topraklarda aşklar ölümünedir?

Bak şimdi anladın mı?

Sen üzülme ne olur ve ardından sırrını vermeye koyulur Şahmeran.

Kimki benim kuyruğumdan bir parça koparıp yerse o dünyanın bütün sırlarını kavuşacak.

Fakat kim benim başımın etinden yerse tam o anda önümle yüzleşecek.

Açgözlü vezirin niyeti Kralı kurtarmak değil,

Şahmeran'ın bildiklerini öğrenmektir.

Bu esnada Şahmeran daha sözlerini bitiremeden hızla atılıp zanlar Şahnı öldürür ve kuyruğundan bir parça kopararak yemeğe koyulur.

Aynı anda kederinden kahrolan Cemşap bu dünyada Şahmaran olmadan yaşamak istemediği için Şahmeran'ın başına doğru atılır ve onu ölümüne çağıran bu etten bir ısırık alır.

İşte tam o esnada Şahmeran'ın aşkı uğruna yaptığı Son Fedakarlık da ortaya çıkar.

Şahmeran'ın söylediği her şey yalandır aslında.

Kendisi güzel olduğu kadar kalbide güzel olan yılan kadın sevdiğini korumak adına sırrını tersinden söylemiş ve sevdiğine son nefesinde sonsuz bilgeliği bırakmıştır.

Şahmeran ile ilgili olarak Tarsus ve çevresinde anlatılan efsanelerin konusu aynı olmakla birlikte kişilerin isimleri değiştirilerek anlatılan çeşitli versiyonlar da bulunuyor.

Bütün Efsaneler Şahmeran'ın öldürülmesi ile son bulmaktadır.

Adı efsanelerle anılan Adana'nın Ceyhan ilçesine 13 kilometre uzaklıkta oldukça Sarp Kayalık bir tepenin üstünde eski Kervan yollarını kontrol etmek için Ceyhan oasina tamamen hakim bir konumda bulunan bu Kalenin Bizans döneminde yaptırıldığı tahmin edilmektedir.

Bir ortaçağ kalesi olan yılanlı kaleye yerli halk Şahmeran kalesi der ermişlerden sayılan Şeyh Meram adında birinin uzun yıllar tek başına bu kalede yaşayarak yılanları terbiye ettiği söylenir.

Yüzyıl boyu yaşayan bu söylenceye göre burası yılanların evidir.

Bugün de Kale ve dolaylarında bulunan yılan sayısı pek çoktur.

Şahmeran'ın yaşadığı yer olarak da rivayet edilmektedir.

Şahmeran Hamamı tarihi bir özelliğe sahip olmasının yanı sıra yılanların Şahı olarak bilinen Şahmeran'ın öldürüldüğü yer olduğuna inanılması nedeniyle halk arasında önemli bir yere sahiptir.

Nitekim hamamın göbek taşında ve yine iç kısımdaki duvarlarında hafif kırmızıya yakın rengin burada öldürüldüğü belirtilen Şahmeran'ın kanından geldiğine inanmaktadır.

Hamamın söz konusu özelliğini ve Şahmeranla ilgili efsanesini yörede bilmeyen yoktur.

Hatta kent'in en işlek caddelerinden biri olan Adana caddesinde üst tarafı insan alt tarafı yılan biçiminde olan ve gövdesine birçok küçük yılan saran Şahmeran anıtı dikilmiştir.

• Artist:Unknown Artist (Turkish)